น. การแสดงธรรมครั้งแรก, (ศน.) การแสดงธัมม-จักกัปปวัตนสูตรแก่พระปัญจวัคคีย์ หลังจากที่พระองค์ได้ตรัสรู้แล้ว ๖๐ วัน.

น. ระยะแรกนับแต่ตรัสรู้, คำว่า โพธิกาล หมายถึง ระยะตั้งแต่พระพุทธเจ้าตรัสรู้จนถึงปรินิพพาน, ท่านผู้รู้ได้แบ่งโพธิกาลออกเป็น ๓ ระยะ แต่การแบ่งก็ไม่ตายตัวทีเดียวว่าระยะไหนจากไหนถึงไหน กำหนดโดยประมาณว่า ๑. ปฐมโพธิกาล ตั้งแต่ตรัสรู้จนได้พระสาวกรุ่นแรก (๖๐ องค์) ๒. มัชฌิมโพธิกาล ตั้งแต่ส่งสาวกไปประกาศศาสนา จนทรงปลงอายุสังขาร ๓. ปัจฉิมโพธิกาล ตั้งแต่ ทรงปลงอายุสังขารจนถึงปรินิพพาน ทั้งนี้ตามที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณ-วโรรสทรงจัดไว้.

น. กฎเบื้องต้นหรือข้อสำคัญ; ชื่อพิธีของกษัตริย์ ในครั้งโบราณกระทำแก่กษัตริย์ผู้เป็นเชลย คือ ตัดศีรษะเอาโลหิตมาล้างพระบาท.

น. คำว่า กัลป์ หรือ กัป คือ ระยะเวลาแสนนาน ซึ่งเป็นหน่วยหนึ่งแห่งระยะเวลา, ตามคติในลัทธิศาสนาฮินดูว่า กัลป์หนึ่งเท่ากับวันหนึ่งของพระพรหม หรือเท่ากับ ๔,๓๒๐,๐๐๐,๐๐๐ ปี มนุษย์, ตามคติในพระพุทธศาสนาว่า กัลป์ มี ๓ ลักษณะ คือ ๑. มหากัลป์ คือ ระยะเวลาตั้งแต่โลกจักรวาลถึงแก่ความประลัยแล้วกลับมีขึ้นใหม่ แบ่งออกเป็น ๔ กัลป์ คือ ปฐมกัลป์ (เป็นระยะเวลาที่โลกจักรวาลถึงแก่ความประลัยด้วยน้ำ ไฟ หรือลม) ทุติยกัลป์ (เป็นระยะเวลาว่างเปล่าจากโลกจักรวาล) ตติยกัลป์ (เป็นระยะเวลาที่เริ่มเกิดโลกจักรวาลขึ้นใหม่จนสำเร็จเป็นรูป) ๔ . จตุตถ-กัลป์ (เป็นระยะเวลาที่โลกจักรวาลดำรงอยู่ต่อไป พอหมดระยะเวลาของจตุตถกัลป์แล้ว โลกจักร-วาลเริ่มเสื่อมถึงความประลัยและเกิดใหม่วนเวียน กันไปไม่มีที่สิ้นสุด) ๒. อสงขัยกัลป์ ๓. อันตรกัลป์ (ดู กัลป์ ในสารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตย- สถาน เล่ม ๒).

น. ฌานทีแรก มีองค์ ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคตา.

ปฐมดุสิต : [ปะถมดุสิด] น. ชื่อเพลงไทยทํานองหนึ่ง.

(กศ.) น. การให้คำแนะนำเมื่อเริ่มการประชุมหรือเริ่มกิจการอันหนึ่ง เพื่อให้ผู้ที่เข้าร่วมประชุมและ ผู้เกี่ยวข้องทราบว่าควรจะปฏิบัติอย่างไร จะค้นอะไรได้ที่ไหน เมื่อเกิดมีข้อสงสัยจะติดต่อถามที่ผู้ใด, เป็นคำตั้งขึ้นเทียบคำ (อก. orientation).

น. บุรุษที่ ๑, ตามไวยากรณ์ภาษาบาลี ได้แก่ สรรพนามพวกที่พูดถึง เช่น เขา, ตามไวยากรณ์ภาษาไทย ได้แก่ สรรพนามพวกที่แทนชื่อผู้พูด เช่น ข้า เรา.

น. อาบัติปาราชิกข้อที่ ๑, อาบัติหนักที่สุดเรียกว่า ปาราชิก คือ เสพเมถุน ภิกษุต้องเข้าแล้วขาดจากภิกษุภาวะ.

น. ยามทีแรก, ครั้งโบราณแบ่งคืนหนึ่งเป็น ๓ ยาม ยามละ ๔ ชั่วโมง ยามต้นเรียกปฐมยาม ยามที่ ๒ เรียกมัชฌิมยาม ยามที่ ๓ เรียกปัจฉิมยาม, ตามบาลีแบ่งกลางคืน ออกเป็น ๔ ยาม คือ ปฐมยาม มัชฌิมยาม ปัจฉิมยาม และปัจจุสมัย, ปฐมยาม คือ เวลาระหว่าง ๑๘.๐๐ น. ถึง ๒๑.๐๐.