น. นกเล็กตัวลาย อาศัยอยู่ตามชายคาเรือนเรียก กระจอกบ้าน, อยู่ตามป่าเป็น กระจอกป่า, กระจอกขนาดเล็ก หัวเหลือง ปากแดง เรียก กระจอกญี่ปุ่น หรือ นกหมอดู โดยการหัดให้นกชนิดนี้คาบคำทำนายที่จัดเรียงไว้; เรียกแมวสีดำปลอด รอบปากมีขนสีเทา ตาสีเหลือง เรียกว่า แมวกระจอก; (ขม. กฺรจก) เล็บ เช่น ช้างกระจอกใหญ่ คือ ช้างเล็บใหญ่. (ขม. ขฺจก) ว. เขยก เช่น ม้าขากระจอก; เรียกคนหรือ สิ่งอื่นๆ อย่างดูหมิ่นว่า คนกระจอก รถกระจอก.

กระจอก ๑ : น. ชื่อนกขนาดเล็กในวงศ์ Passeridae ตัวลาย มี ๔ ชนิด ชนิดที่มีชุกชุมอาศัยตามชายคาบ้านเรือน เรียก กระจอกบ้าน (Passer montanus) อีก ๓ ชนิด คือ กระจอกตาล (P. flaveolus) กระจอกป่าท้องเหลือง (P. rutilans) และกระจอกใหญ่ (P. domesticus). กระจอก ๒ : (โบ) น. เล็บ เช่น กระจอกสอกายใหญ่หน้าเล็กลาน หล็อนแฮ.(ตําราช้างคําโคลง). (ข. กฺรจก ว่า เล็บ). กระจอก ๓ : ว. เขยก (ใช้แก่ขา). (ข. ขฺจก ว่า ขาพิการ); (ปาก) ไม่สำคัญ, เล็กน้อย, เช่น เรื่องกระจอก, .ต่ำต้อย เช่น คนกระจอก. กระจอก ๔ : น. ลักษณะแมวอย่างหนึ่ง สีตัวดําทั้งหมด มีขนสีเทาล้อมรอบปาก ตาสีเหลือง เรียกว่า แมวกระจอก. (โชค-โบราณ).